İcra Hukuku

 

İcra Daireleri; icra takip talebini kabul etme, borçluya ödeme veya icra emri gönderme, borçlunun mallarını haczetme, haczedilen malları paraya çevirme yani satma, sıra cetveli düzenleme, elde edilen parayı sıra cetveline göre alacaklılar arasında paylaştırma görevlerini icra eder.İİK’nu birinci derecede uygulamakla görevli ve icra teşkilatının en önemli organı yani asli icra organı “İcra Dairesi”dir.

2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’ nun 8/a (Ek:2/7/2012-6352/3 madde) ; “ İcra ve iflas dairelerince yapılacak her türlü icra ve iflas iş ve işlemlerinde Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi kullanılır; her türlü veri, bilgi, belge ve karar, Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi vasıtasıyla işlenir, kaydedilir ve saklanır.Usulüne göre güvenli elektronik imza ile oluşturulan elektronik veriler senet hükmündedir.

Alacakların alınamaması durumunda, devlet gücü kullanılarak yani zor kullanma ile borçluları ödemedikleri borç için cebren ödemeye sevketmek İcra Hukuk konusudur. Buna Cebri İcra hukuku ya da Takip Hukuku denir. Bu yolla borçlunun mallarına el konulabilmekte, bu mallar satılarak alacaklının alacağı ödenmektedir.

Cebri İcra Hukuku; icra hukuku (cüzi icra) ve iflas hukuku (küllü icra) olarak ikiye ayrılır.

İcra hukukunda; ilamlı icra, ilamsız icra ve rehinin paraya çevrilmesi ile yapılan takipler söz konusudur.

Kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu, Genel haciz yolu, Kiralanan gayrımenkullerin tahliyesi “ilamsız takip” çeşitleridir.

“İlamlı icra “ türleri ise; para ve teminat borçları için ilamlı icra ile para ve teminat dışındaki konular için ilamlı icra’ dır.

Para ve teminat dışındaki konular için ilamlı icra; menkul teslimine ilişkin ilamların icrası, çocuk teslimine ve çocuğun kişisel haklarının korunmasına ilişkin ilamların icrası, bir şeyin yapılmasına veya yapılmamasına ilişkin ilamın icrası, irtifak hakları konusundaki ilamların icrası konularını kapsamaktadır.

İİK’ nun 21’ nci maddesi;” İcra dairelerince yapılacak tebliğler yazı ile ve Tebligat Kanunu hükümlerine göre olur. Bu tebliğler makbuz karşılığında doğrudan doğruya tevdi suretiyle de yapılabilir. İlamda ve 38 nci maddeye göre ilam hükmünde sayılan belgelerle ipotek senedinde yazılı olan adresi değiştiren alacaklı veya borçlu; keyfiyeti birbirlerine noter vasıtasıyla bildirmiş olmadıkça, tebligat aynı adrese yapılır ve bu adreste bulunmadığı takdirde Tebligat Kanunu’ nun 35 nci maddesi uygulanır. Adres değişikliği, yukarıdaki fıkra gereğince alacaklı veya borçlu tarafından diğer tarafa tebliğ olunduğu halde eskş adrese tebligat yaptırarak Tebligat Kanunu’ nun 35 nci maddesinden faydalanmış olan taraf bu suretle diğer tarafa verdiği bütün zararları yüzde 15 fazlasıyla ödemeye mecbur olduğu gibi hakkında 343 ncü maddedeki ceza da uygulanır.

İİK 22 nci maddesi; “ Şikayet, icra mahkemesince karar verilmedikçe icrayı durdurmaz.”

İİK 37 nci maddesi;”İcra emrinde yazılı müddet geçtiği halde borcunu ödemeyenlerin malları haczolunur yahut borçlu iflasa tabi eşhastan olup da alacaklı isterse yetkili ticaret mahkemesince iflasına karar verilir.

İcra Hukukunda; Süreler, tatil ve ertelemeler, ilamsız takip, ilamsız icra, haciz yoluyla takip, paraya çevirme, alacaklılara paraların paylaştırılması, özel takip yolları, ilamlı icra,  taşınır rehninin paraya çevrilmesi yoluyla takip, iflas yoluyla takip, ihtiyati haciz başlıca iş ve işlemlerdir.

Konkordato hükümleri İİK’ nun 285 ila 309 ncu maddeleri arasında düzenlenmiştir.

Taksiratlı ve hileli iflas İİK’ nun 310 ila 311 nci maddelerinde düzenlenmiştir.

İİK’ nun 331 nci maddesi;”Haciz yoluyla takip talebinden sonra veya bu talepten önceki iki yıl içinde borçlu; alacaklısını zarara sokmak maksadıyla, mallarını veya bunlardan bir kısmını mülkünden çıkararak, telef ederek veya kıymetten düşürerek hakiki surette yahut gizleyerek muvazaa yoluyla başkasının uhdesine geçirerek veya asıl olmayan borçlar ikrar ederek mevcudunu sunî surette eksiltirse, aleyhine aciz belgesi aldığını veya alacaklı alacağını alamadığını ispat ettiği takdirde, altı aydan üç yıla kadar hapis ve bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.  İflas takibinden veya doğrudan doğruya  iflas hallerinde iflas talebinden önce birinci fıkradaki fiilleri işleyen borçlu hakkında da bu fiiller başka bir suç oluştursa dahi bu hükümler uygulanır. Konkordato mühleti veya iflasın ertelenmesi talebinden önceki iki yıl içinde ya da konkordato mühleti talebi veya iflasın ertelenmesi süresinden sonra birinci fıkradaki fiilleri işleyen borçlu hakkında da bu hükümler uygulanır. Taşınmaz rehni kapsamında bulunan eklentinin rehin alacaklısına zarar vermek kastı ile taşınmaz dışına çıkarılması halinde, eklentinin zilyedi iki yıldan dört yıla kadar hapis ve bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.

Bu suçlar alacaklının şikayeti üzerine takip olunur.

İİK’ nun 344 ncü maddesi; Nafakaya ilişkin kararların gereğini yerine getirmeyen borçlunun, alacaklının şikayeti üzerine, üç aya kadar tazyik hapsine karar verilir. Hapsin tatbikine başlandıktan sonra kararın gereği yerine getirilirse, borçlu tahliye edilir.

İtirazın İptali, Menfi Tespit, İstirdat Davaları, Haksız İhtiyati Tedbir ve İhtiyati Hacizden kaynaklanan tazminat davaları, Tasarrufun iptali davaları, İflasın ertelenmesi davaları, İflas masasına Kayıt Kabul Davası, Yabancı para alacağı kaydı, iflasta eşitlik, Alacaklıyı zarara uğratmak kastıyla mevcudunu eksiltme ile ilgili davalar, Senedin takibinde hamilin cirantaya müracaatının senedin protesto edilmesi şartına bağlı olduğu ve bu şekilde takip halleri, Delil olarak karşı yanın ticari defterlerine dayanarak takip davaları.

Anayasa’ nın 152 nci maddesinde belirtildiği anlamda İcra Mahkemesi, icra ve iflas işlemlerinin yapılması için kurulan özel bir yargı organıdır. İcra mahkemeleri, İcra Daireleri’ hakkında yapılan şikayetleri görme ve denetleme görevi vardır. Ayrıca yukarıda belirtilen davalar ve özellikle ihalenin feshini şikayet yolu ile incelemek, hacizlerde ve iflaslarda istihkak davalarına bakmak, itirazların kaldırılması için yapılan talepleri incelemek, icra ve iflas kanununda belirtilen cezai hükümler çerçevesinde davalara bakmak İcra Mahkemesi’nin görevidir.

İcra hukukunda İcra Davaları; Ödeme Emrine İtiraz ( 7 gün içinde yapılmalı), (Borca ve/veya imzaya itiraz olabilmektedir), İtirazın İptali Davası,  İcra Mahkemesinde İtirazın Kaldırılması Davası, Borçtan Kurtulma Davası, Menfi Tespit Davası, İstirdat Davası başlıca davalardır.

İcrave İflas Hukuku, zamanaşımı, süreler ve mal kaçırma gibi hasas yapısı nedeniyle vekille takibi zorunlu kılan özellik taşımaktadır.

Alpertunga Budak
Avukat
Alpertunga Budak Hukuk & Danışmanlık Bürosu

BLOG