Bu başlık altında Sigorta ile ilgili bilgiler tekrar edilmiş olsa da, devamında Sigorta Tahkim Komisyonunun işlevleri elee alınmıştır.
5684 sayılı Sigortacılık Kanunu kapsamında, Türkiye’ de faaliyet gösteren sigorta şirketleri, reasürans şirketleri, Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği, aracılar, aktüerler ile sigorta eksperleri bulunmaktadır ve kapsam içindeki bu kurumların ve sigorta işlemleriyle ilgili muhataplarının faaliyete başlama, teşkilat, yönetim, çalışma esas ve usulleri ile faaliyetlerinin sona ermesi ve denetlenmesine ilişkin hususlar ve sigorta sözleşmesinden doğan uyuşmazlıkların çözümlenmesine yönelik olarak sigorta tahkim sistemi ilgili usul ve esaslar bu kanun kapsamındadır.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’ nun 1401’ nci maddesine göre; “Sigorta öyle bir sözleşmedir ki, bununla sigortacı bir prim karşılığında, bir kimsenin para ile ölçülebilir bir menfaatini zarara uğratan tehlikenin (rizikonun) meydana gelmesi halinde, bunu tazmin etmeyi ya da bir veya birkaç kimsenin hayat süreleri sebebiyle ya da hayatlarında gerçekleşen bazı olaylar dolayısı ile bir para ödemeyi veya diğer edimlerde bulunmayı yüklenir.
Sigorta Sözleşmesinin Unsurları; sigortacı, sigortalı, sigorta ettiren, sigorta menfaati, tehlike(riziko), sigorta bedeli ve prim’dir.
Sigorta Türleri; Zarar ve Tazminat Sigortaları (mal sigortaları), Can Sigortaları (insan hayatına yönelen riskleri güvence altına alır), Mesuliyet Sigortalarıdır.
- Zarar sigortası; Kişilerin maruz kaldıkları rizikoların gerçekleşmesi ile uğrayacakları zararların somut olarak karşılandığı sigortalara zarar sigortası denir. Burada sigortacı, sigortalının mal varlığında meydana gelen zararı üstlenir. Zarar sigortalarında “zenginleşme yasağı” prensibi uygulanır. Zarar sigortaları aktif ve pasif olmak üzere ikiye ayrılır. Aktif sigorta’ya örnek evdeki ziynet eşyalarının çalınması halinde sigorta ettirenin bu ziynet eşyaları üzerindeki menfaatinin zarar görmesi halidir. Pasif sigorta’ya örnek arabada meydana gelecek zararı sigorta altına alan kasko sigortası pasif sigortadır.
- Meblağ sigortası; sadece hayat sigortalarında söz konusu olabilir. Burada sigorta ettirenin bir zararı ve onun tazmini değil, sigorta ettirenin veya onun tayin edeceği bir şahsın hayatında gerçekleşen bazı rizikolar sebebiyle miktarı sigorta sözleşmesinde gösterilen meblağın sigorta ettirene veya onun belirlediği üçüncü bi şahısa ödenmesi söz konusudur. Meblağ sigortalarında zenginleşme yasağı yoktur.
Sigorta Çeşitleri; Kasko Sigortası, Trafik Sigortası, Özel Sağlık Sigortası, Bireysel Emeklilik Sistemi(BES), Konut Sigortası, Zorunlu Deprem Sigortası (DASK), Yıllık Hayat Sigortası, Seyahat Sigortası.
Bir borçlar hukuku kurumu olan halefiyet, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’ (TBK) nun 127’nci maddesi ile genel olarak düzenlenmiş ve her zaman üçlü hukuki ilişkilerin var olduğu durumlarda söz konusu olan bir kurumdur. Halefiyetin özünde, üçüncü kişinin asıl borçlu yerine borcu ifa etmesi veya etmek mecburiyetinde kalması olgusu ortaya çıkmaktadır. Borçlunun borcunu sözleşmeden veya kanundan kaynaklanan sebeplerle ifa etmek durumunda kalan üçüncü kişi ilke olarak o oranda alacaklının yerine ikame olur ve bundan böyle onun haklarına sahiptir. Halefiyet, özel sigorta hukuku yönünden TTK’ nun 1486/1’ nci maddesi uyarınca emredici nitelikte olan TTK’ nun 1472’ nci maddesi ile özel bir düzenlemeye kavuşturulmuştur. Diğer yandan 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’ nun (KTK) 95/2’ nci maddesi ile de bir pasif sigortası niteliğinde olmak üzere, zorunlu mali mesuliyet sigortası (trafik sigortası) yönünden benzer bir düzenleme öngörülmüştür. Bununla birlikte bu iki düzenleme çeşitli yönlerden birbirinden ayrılmaktadır.
Sigorta Tahkim Komisyonu; Uyuşmazlık yaşadığınız sigorta kuruluşu, Sigorta Tahkim Komisyonu’ na üye ise ve başvuruda bulunduğunuzda sigorta kuruluşu talebinizi tamamen veya kısmen reddettiyse veya talebinize başvuru tarihinden itibaren 15 iş günü (Trafik Sigortasında 15 gün) içinde yazılı olarak cevap vermediyse başvuru formunu eksiksiz doldurup ekindeki belgelerle birlikte Komisyona şahsen ya da postayla başvuruda bulunabilirsiniz. Komisyonun başvuruyu değerlendirmeye alabilmesi için Zorunlu Sigortalar hariç, uyuşmazlık konusu rizikonun ilgili kuruluşun üyelik tarihinden sonra meydana gelmiş olması gerekmektedir. Zorunlu Sigortalarda ise kuruluşun, Komisyona üye olup olmadığına bakılmaksızın 18.04.2013 tarihinden sonra ortaya çıkan uyuşmazlıklar için Komisyona başvuru yapılabilmektedir.5684 sayılı Sigortacılık Kanun’ unun 30’ ncu maddesi, çerçevesinde oluşturulan Sigorta Tahkim Komisyonu işlevi, mahkeme süreci dışında bir alternatif çözüm yoludur. Komisyona intikal eden uyuşmazlıkların çözümü, tarafların aksine bir anlaşma imkanı olmadığı takdirde Kanun’ da belirtilen süre sınırları içinde “bağımsız hakem” lerce gerçekleştirilir.
Başvurunun Komisyon tarafından incelenebilmesi için, uyuşmazlığın; mahkemeye, Tüketici Sorunları Hakem Heyetine veya Hukuk Muhakemeleri Kanunu çerçevesinde tahkime intikal etmemiş olmaması gerekmektedir. Başvuru için Komisyon hesabına ücret yatırılmaktadır. Komisyon kararlarına itiraz 10 gün içinde yapılabilir. Bu durumda karar, İtiraz Hakem Heyeti tarafından kesin olarak sonuçlandırılır.
5.000.- Tl na kadar ihtilaflar için Komisyon kararı kesindir. 40.000.-Tl. ihtilafa kadar İtiraz Hakem Heyeti kararları kesindir. 40.000.-Tl. üzerindeki ihtilaflarda temyiz edilebilir ve bu konuda Kanun,un 12, 19, 23, 24 maddeleri ,HUMK ‘ na atıf yapmaktadır. HUMK atfıyla HMK (madde 447 vb.) hükümleri uygulanır.
Sigorta konusunda çıkabilecek, sigortacı, sigortalı ve sigorta ettiren ile, üçüncü şahısların karşılaşabileceği borç, alacak, tazminat ve bunlara ilişkin her tür hukuki çekişmede, Hukuk &
Danışmanlık Bürosu olarak, sorunun başından sonuna kadar hizmetlerimizi sunmaktayız.
Trafik kazalarında, haksız fiillerde, hastane, hekim ve hasta hakları lehine ve aleyhine sigorta işlemleri ile malpraktis ihtilaf ve işlemlerinde, her türlü hayat ve maluliyet sigortası davalarında, ferdi kazalara ilişkin sigorta ihtilaflarında, menkul, gayrimenkul, ayni hak ve borçların sigorta ihtilaf ve işlemlerinde, şirket ve şahıs müvekkillerimize hukuk ve danışmanlık hizmeti verilmektedir.
Av.Alpertunga Budak
Alpertunga Budak Hukuk & Danışmanlık Bürosu