Türk Medeni Kanunu’ nun 24 ncü maddesine göre; “Hukuka aykırı olarak kişilik hakkına saldırılan kimse, hâkimden saldırıda bulunanlara karşı korunmasını isteyebilir.”TMK m.25’ e göre de “hukuka aykırılığın tespiti davası” açılabilir. 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’ un 9/A maddesine göre; “internet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle özel hayatının gizliliğinin ihlal edildiğini iddia eden kişiler, Kuruma doğrudan başvurarak içeriğe erişimin erişiminin engellenmesi tedbirinin uygulanmasını isteyebilirler. ”Mağdur olan kişi “erişimin engellenmesi kararı” nı TMK 24-25 maddesine göre hukuk hâkiminden, 5651 sayılı Kanun a dayanarak da sulh hakimi’ nden alabilir.
Elektronik İletişim Zorbalığı (E-Communication Bullying), elektronik iletişim araçlarıyla bir kimseyi rahatsız etmek, taciz etmek, alay etmek, hedef haline getirme, kişinin rızası olmadan fotoğraflarını paylaşmak gibi kişinin şeref, haysiyet ve onuruna zarar vermeye yönelik davranışlardır. Türk Ceza Kanunu’ nun 135’ nci maddesine göre “hukuka aykırı olarak kişisel verileri kaydeden kimseye bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilir. “ Bu maddenin devamında cezayı artırma nedenleri vardır. TCK madde 135’ e göre, bu maddeye dayanabilmek için, açılan sahte hesap ile kişinin adı-soyadının yanı sıra doğum tarihi ve fotoğraf olması gerekmektedir.TCK nin 135’ nci maddesinde bahsedilen “kişisel veri” , Kişisel Verilerin Korunması Hakkında Kanun’ un (KVKK) m. 3/d ‘ deki;” kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgi” olarak açıklanmaktadır.Mağdur, sahte hesapların açılması bakımından, tCk’ dan yararlanabileceği gibi, 2010 da yapılan Anayasa değişikliğinde “Özel Hayatın Gizliliği” başlıklı 20’ nci maddeye eklenen 3’ ncü fıkraya göre”Herkes, kendisiyle ilgili kişisel verilerin korunmasını isteme hakkına sahiptir. Bu hak kişinin kendisiyle ilgili kişisel veriler hakkında bilgilendirilme, bu verilere erişme, bunların düzeltilmesini veya silinmesini talep etme ve amaçları doğrultusunda kullanılıp kullanılmadığını öğrenmeyi de kapsar.”Kişisel veriler ancak kanunda öngörülen hallerde veya kişinin açık rızasıyla işlenebilir.Kişisel verilerin korunmasına ilişkin esas ve usuller kanunla düzenlenir.”Yani kişisel veriler Anayasa tarafından korunmaktadır. Bu suçlar değerlendirilirken, TCK m.136 hükmünde belirtilen “verileri hukuka aykırı verme veya ele geçirme “ den de işlem yapılabilecektir.
Hakaret suçu olarak bir kimseye “onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden …veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır. Mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir.” denilerek TCK m.125’ de hüküm kurulmuştur. TCK m.125/4’ de “Hakaretin alenen işlenmesi halinde ceza altıda biri oranında artırılır.” demektedir.
Kişi dokunulmazlığı yani kişilik haklarından internette ihlal edilebilecek olan bazıları, kişi özgürlüğü ve güvenliği, özel hayatın gizliliği, haberleşme özgürlüğü, din ve vicdan özgürlüğü, düşünceyi açıklama ve yayma özgürlüğü, düşünce ve kanaat özgürlüğü sayılabilir.
İnternette mala zarar verme suçu dahi işlenebilir. Mesela, bir kişisel bilgisayara zararlı yazılım ile hem cihaz olarak ve hem de sistem ve içerik olarak zarar verilebilir. Böyle durumlarda TCK m.151’ e göre, Mala Zarar Verme suçundan ceza davası hakkı doğabilmektedir. Hatta nitelikli hgaller düşünülerek cezalar artırılabilir.
İnternette “spam iletiler” yani kişinin isteği olmadan aynı mesajın birden fazla kopyasının, genelde ticari reklam niteliğinde olup ama güvenilmeyen bilakis zararlı olma hali kuvvetle muhtemel olan iletiler, temizlenmesi dahi zaman ve emek maliyeti gerektiren, hizmeti aksatan müdahaleler olarak kabul edilerek ceza ve hukuk davalarının konusu olabilecektir. Bazen ticari şirketlere binlerce böyle ileti gönderilebilmektedir, bunların ne kadar bir alan tecavüzü sağlayacağını düşünecek olursak ticari zarar boyutu büyük rakamlara ulaşabilir ve yüklü tazminat sebebi olabilir. Artık siber dünyada bu tür suç ve müeyyidelerini konuşuyor olacağız. Türk Ceza Kanunu’ nda elektronik zorbalık başlığı mevcut değildir ancak, “Bilişim Alanında Suçlar” başlıklı TCK m.243-246 arasında düzenleme mevcuttur. Bu maddelere göre, bilişim sistemine girme, sistemi engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme suçları işlendiğinde hapis cezası veya adli para cezasına hükmedilmektedir.
Alpertunga Budak
Avukat
Alpertunga Budak Hukuk & Danışmanlık Bürosu