Vatandaşlık; gerçek kişileri devlete bağlayan hukuki bağı ifade etmektedir.
T.C. Anayasası’ nın 66 ncı maddesi, 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu,5543 sayılı İskan Kanunu vatandaşlık hükümleri taşımaktadır. Türk Vatandaşlığının Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik de vatandaşlık hukukunun kaynakları arasında yer almaktadır.
5901 Sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’ nun 1’ nci maddesi; “ Bu kanunun amacı; Türk vatandaşlığının kazanılması ve kaybına dair iş ve işlemlerin yürütülmesine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.”
TVK’ nun 5’ nci maddesi; “Türk vatandaşlığı, doğumla veya sonradan kazanılır.”
TVK’ nun 7/2’ nci maddesi; “Türk vatandaşı ana ve yabancı babadan evlilik birliği dışında doğan çocuk Türk vatandaşıdır. 7/3 maddesinde ise;” Türk vatandaşı ve yabancı anadan evlilik birliği dışında doğan çocuk ise soy bağı kurulmasını sağlayan usul ve esasların yerine getirilmesi halinde Türk vatandaşlığını kazanır”der.
TVK’ nun 9’ ncu maddesi; “Sonradan kazanılan Türk vatandaşlığı, yetkili makam kararı veya evlat edinilme ya da seçme hakkının kullanılması ile gerçekleşir.”
TVK’nun 12 nci maddesinde istisnai olarak Türk vatandaşlığını kazanma halleri açıklanmıştır.
TVK’ nun 16’ ncı maddesinde, Türk vatandaşlığının evlenme ile doğrudan kazanılamayacağı, en az üç yıllık evlilik süresi ve şartları açıklanmıştır.
Türk vatandaşlığının kaybedilmesi, çok vatandaşlık, Türk soyluların vatandaşlık kazanma şartları, vatandaşlıktan ıskat edilenlerin tekrar kabulü, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile ilgili vatandaşlık hükümleri, vatandaşlığa müracaat usul ve esasları bu kanunda müteakip maddelerde açıklanmıştır.
Vatandaşlık Hukuku ve yabancıların Türk vatandaşlığına başvuru ve devamı süreci Hukuk büromuzun önemli faaliyetlerindendir;
Genel başvuru, istisnai başvuru ve evlilikle kazanma süreçleri idari ve hukuki boyutlar taşımaktadır.
İdari ve yargı makamları nezdinde uygun kategoride ikamet izni, kısa ve ya uzun dönem aile ikameti, öğrenci ikamet izni, insani ikamet izni, insan ticareti mağduru ikamet izni danışmanlık ve hukuki yardım gerektiren alanlardır.
6735 sayılı Uluslar arası İşgücü Kanunu çerçevesinde, yabancı işçiler ve kilit personel için çalışma izni başvurusu ve uzatma süreçlerinin takibi ile bu kanun çerçevesinde getirilen önemli bir yenilik olan “Turkuaz Kart “başvuru ve temini süreçlerinin takibi, büromuz faaliyet kapsamındadır.
TVK’nun 12/1-b maddesi kapsamındaki yabancılar, Yabancılar ve Uluslar arası Koruma Kanunu’ nun 31/1-j maddesi uyarınca, İkamet İzni alanlar ile, Turkuaz Kart sahibi yabancılar ve bunların yabancı eşi, kendisinin ve eşinin ergin olmayan veya bağımlı yabancı çocuğu, TVK’ nun 12/1-e maddesine eklenen yeni (b) bendi, iki ayrı yabancı grubuna ve ayrıca bu yabancıların Kanun’ da sayılan aile fertlerinin istisnai haller kapsamında vatandaşlığa alınmasını düzenlemektedir. Ancak, ilgili bendin bu yabancıları doğrudan saymaması sebebiyle bu yabancıların kim olduklarını belirleyebilmek için yukarıda bahsedilen YUKK, UİK ile 12/01/2017 tarihinde yürürlüğe giren “Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ve “Milletler arası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun” (MÖHUK) da dikkate alınmalıdır. Bu nedenle bu bendi kapsamındaki yabancıları daha açık bir şekilde belirleyebilmek için önce, YUKK’ nun 31/1-j maddesi uyarınca ikamet izni alanlar daha sonra Turkuaz Kart sahibi yabancılar ve son olarak da bu yabancıların Kanun’ da sayılan aile fertlerinin durumu önemlidir.
6458 sayılı YUKK’ nun 31/1-j maddesi uyarınca ikamet izni alanlar; “Türkiye’ de çalışmayan” ancak “yatırım yapan yabancılar” 2016’ da yapılan değişiklikle oluşturulan TVK’ nun 12/1-b bendi kapsamında istisnai haller kapsamında Türk vatandaşlığını kazanabilecek ilk grup, YUKK’ nun 31/1-j bendi uyarınca ikamet izni alanlar’dır. (RG. 12/12/2007, s. 26728.) TVK’ nun 12/1-b madde bendinde bildirilen kişilerin durumunun kısa dönem ikamet izni verilmesi aşamasında halıhazırda değerlendirilmiş olacağı ve bu kişilerin Türk vatandaşlığını istisnai haller kapsamında kazanabilecek kişilerden olup olmadıklarının tartışma konusu yapılamayacağı yönünde (Güngör, Tabiiyet s.104-368 Güncel Gelişmeler Işığında Türk Vatandaşlığının İstisnai Haller Kapsamında Kazanılması) kaynak olarak yeterli şekilde açıklayıcıdır. . YUKK’ nun 31 nci maddesi genel olarak kısa dönem ikamet izni verilebilecek yabancıları saymıştır. Bu maddenin j bendinde sayılan yabancılar ise Türkiye’ de çalışmayan ancak Bakanlar Kurulu’nca belirlenecek kapsam ve tutarda “YATIRIM “yapacaklar ile bunların yabancı eşi, kendisinin ve eşinin ergin olmayan ve bağımlı yabancı çocuğudur. Kısa dönem ikamet izninin şartları, hangi durumların ikamet süresinde kesinti sayılacağı, izin talebinin reddi, iznin iptali veya uzatılmaması konuları ise, YUKK’ nun 32 ve 33 ncü maddeleri ile YUKK’ nun Uygulama Yönetmeliği’nde 28 ve 29 ncu maddelerde düzenlenmiştir.
İlgili yabancılar, 2019 – 2020 yılı itibarıyla Türk Vatandaşlığı Kanunu’ nun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik kapsamında belirlenen tutar olan; “500.000 USD” tutarında mevduat/katılım fonunu, Türk Bankalarından birine yatıracaklardır. Banka hesap açılış sürecinden sonra Türkçe/İngilizce/Arapça olarak imzalanması gereken dökümanlar; Taahhütname, Bloke Talimat, Muvakat Beyanı, Pasaport, İkamet Adresi, Vergi Numarası, Mobil Telefon Numarası ibraz edilmelidir. İmza sürecinden sonra ilgili evraklar banka tarafından BDDK’ ya iletilir. BDDK, yönetmelikte belirtilen şartları taşıyan başvurulara ilişkin tespiti, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’ ne yazı ile bildirir ve kişiye bilgi verilmesini teminen söz konusu yazı örneği online olarak bankaya gönderilir. Banka ilgili yazıyı söz konusu müşteri-kişi ile paylaşır. Müşteri yani vatandaşlık adayı, BDDK tespit yazısı ile birlikte Nüfus ve Vatandaşlık Genel Müdürlüğü’ ne ve Göç İdaresi Müdürlüğü’ ne şahsen ve tercihen vekalet verilen avukat aracılığı ile yapabilir. Eş ve 18 yaşından küçük çocukları başvuranın kendisiyle birlikte Türk vatandaşı olabilir. Vatandaşlığa hak kazanabilmek için Türkiye’ de belirli bir süre kesintisiz olarak yaşamak zorunda değilsiniz. Oturum iznini alır almaz yurtdışında yaşamaya devam edebilir ve vatandaşlık başvurusunda bulunabilirsiniz. Yatırımınızı 3 yıl hesapta tuttuktan sonra nakite çevirebilirsiniz. Emlak alarak da aynı şartlara sahipsiniz. Türkiye’ de emlak piyasası yıllık %12 ortalama sermaye değerine sahiptir. İstanbul’ da emlak fiyatları yıllık bazda %20-25 oranında artmaktadır.
Başvuru formu hazırlığı ve diğer süreç işlemleri büromuz tarafından tüm detayları ile yerine getirilmektedir.
Alpertunga Budak
Avukat
Alpertunga Budak Hukuk & Danışmanlık Bürosu
