TİCARİ İLETİŞİM ve TİCARİ ELEKTRONİK İLETİLER’ in HUKUKİ YÖNÜ
T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan “Ticari İletişim ve Ticari Elektronik İletiler Hakkında Yönetmelik” 15.07.2015 tarih ve 29417 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Gerçek ve tüzel kişilerin mal ve hizmetlerini tanıtmak, pazarlamak ya da işletmesini tanıtmak veya bunları başkaları adına yaymak amacıyla elektronik iletişim araçlarıyla yapılan her türlü ticari iletişim yönetmelik kapsamına dahil edilmiştir.
Telefon, çağrı merkezleri, faks, otomatik arama makineleri, akıllı ses kaydedici sistemler, elektronik posta, kısa mesaj hizmeti gibi vasıtalar kullanılarak, elektronik ortamda gerçekleştirilen ve ticari amaçlarla gönderilen veri, ses ve görüntü içerikli iletiler işbu yönetmelik kapsamında ticari elektronik ileti olarak kabul edilmektedir.
Elektronik ticaret faaliyetlerinde bulunan hizmet sağlayıcıların, mal ve hizmetlerini tanıtmak, pazarlamak, işletmesini tanıtmak ya da kutlama ve temenni gibi içeriklerle tanınırlığını artırmak amacıyla alıcıların elektronik iletişim adreslerine gönderdiği ticari elektronik iletiler için önceden onay alması gerekmektedir. Onay, alıcı tarafından reddetme hakkı kullanılıncaya kadar geçerli olacaktır.
Onay gerekmeyen durumlar ise;
-Alıcının kendisiyle iletişime geçilmesi amacıyla iletişim bilgilerini vermesi halinde, temin edilen mal veya hizmetlere ilişkin değişiklik, kullanım ve bakıma yönelik ticari elektronik iletilerde,
-Alıcı adına devam eden abonelik, üyelik veya ortaklık durumu ile tahsilat, borç hatırlatma, bilgi güncelleme, satın alma ve teslimat veya benzeri durumlara ilişkin bildirimleri içeren iletiler ile hizmet sağlayıcıya ilgili mevzuatla getirilen bilgi verme yükümlülüğü durumlarında,
-Tacir veya esnaf olan alıcıların elektronik iletişim adreslerine gönderilen ticari elektronk iletilerde,
-Sermaye piyasasına ilişkin mevzuat uyarınca aracılık faaliyetlerinde bulunan şirketlerce müşterilerine bilgilendirme amaçlı gönderilen ticari elektronik iletilerde önceden onay alınmasına gerek yoktur.
Ancak bu durumda dahi gönderilecek iletilerde herhangi bir malı özendiren ya da tanıtan içerikler yer almayacaktır.
Onayın alınma şekli: Alıcının onayı yazılı olarak veya her türlü elektronik iletişim aracıyla alınabilecektir. Ancak onayda alıcının olumlu irade beyanı ile adı-soyadı ve iletişim bilgilerinin de yer alması gerekmektedir. Fiziki olarak alınan onaylarda ise alıcının imzasının bulunması zorunluluktur. Hangi şekilde olursa olsun, onayın alındığına dair ispat yükümlülüğü hizmet sağlayıcıdadır. Ayrıca acentalık ya da bayilik sözleşmesindeki taraflardan birine verilen onay, sözleşmeye konu mal, hizmet temininin ön şartı olarak onay talep edemeyeceği gibi alıcıların elektronik iletişim adreslerine onay vermeleri için iletiler de gönderemez.
Yönetmeliğin öncelikli amaçlarından biri ticari elektronik ileti içeriğinin, alıcıdan alınan onaya uygun olmasıdır. Ayrıca ticari elektronik iletinin başlığında veya içeriğinde tacirler için mersis numarası ve ticaret ünvanı, esnaflar için ise ad-soyad ve T.C. kimlik numarası yer alması gerekmektedir. Ticari elektronik iletinin içeriğinden niteliği açıkca anlaşılamıyorsa tanıtım, kampanya ve bilgilendirme gibi niteliği belirleyici bir ibare ile hizmet sağlayıcının telefon, faks, kısa mesaj numarası ve e-posta adresi gibi iletişim bilgilerinden en az birine yer verilmelidir. Alıcılar dilediği zaman hiçbir gerekçe göstermeksizin ileti almayı reddedebilirler. Red bildiriminin hizmet sağlayıcıya ulaşmasının ardından üç iş günü içerisinde alıcıya ticari elektronik ileti gönderimi durdurulmak zorundadır.
Elektronik ileti içeriğinde red bildirimi için gerekli iletişim kanallarına ait bilgi vermesi, bunu kolay ve ücretsiz ulaşılabilir bir şekilde sağlaması gerekmektedir.
Ticari elektronik iletilere ilişkin şikayetler, elektronik ortamda e-Devlet kapısı veya Bakanlığın internet sitesi üzerinden veyahut yazılı olarak şikayetçinin ikametgahının bulunduğu yerdeki İl Müdürlüğü’ne yapılabilecektir.
Hizmet sağlayıcılar tarafından 15.07.2015 tarihinden evvel alınmış olan açık irade beyanı şeklindeki onaylar geçerli olacaktır ve bu durumda tekrar onay alınmasına gerek olmayacaktır.
Yönetmeliğin yayımlanmasından sonra gönderilecek ilk elektronik iletide, işbu adresin hizmet sağlayıcının veri tabanında kayıtlı olduğu ve dilerse reddetme hakkını kullanabileceği bildirilecektir. Onay talebine karşı alıcı sessiz kalmışsa talebi reddettiği kabul edilecektir.
Ticari İletişim ve Ticari Elektronik İletiler Hakkında Yönetmelik çerçevesinde; Hizmet sağlayıcının mal ve hizmetlerini tanıtmak, pazarlamak, işletmesini tanıtmak ya da kutlama ve temenni gibi içeriklerle tanınırlığını artırmak amacıyla alıcıların elektronik iletişim adreslerine gönderdiği ticari elektronik iletiler için kendisi tarafından veya İleti Yönetim Sistemi ( İYS) tarafından önceden onay alınır. Onay reddetme hakkı kullanılıncaya kadar geçerlidir. Ticari elektronik ileti göndermek isteyen gerçek veya tüzel kişiler İYS’ ye kaydolur. İYS üzerinde onayı bulunmayan alıcılara ticari elektronik ileti gönderilemez.
İleti Yönetim Sistemi; Hizmet sağlayıcılar, Ticari İletişim ve Ticari Elektronik İletiler Hakkında Yönetmelik gereğince alıcılara sunulması zorunlu olan çağrı merkezi, kısa link ve kısa numara hizmetlerini, dilerse İYS üzerinden alabileceklerdir.
Hizmet sağlayıcılar, İYS dışında aldıkları onay ve red bildirimlerini, web ara yüzü ve veya teknik entegrasyon aracılığıyla İYS’ ne iletecek, İYS kendisine iletilen onaylar için alıcılara bildirim gönderecektir. Hizmet sağlayıcılar, onaylarını İYS aracılığıyla alacak, böylece alınan onayın ispatı İYS’ nde sağlanacak ve saklanacaktır.
Operatörler, alıcıların onayı olup olmadığını İYS üzerinden sorgulayacaklardır.
İleti Yönetim Sistemi ( İYS ); mart 2020 tarihinde hizmet sağlayıcıların izin girişine açılacaktır. Kısa bir süre içerisinde ön başvurular başlayacaktır.
Başvuru formunda gerekli belgeler; şirket ünvanı, vergi kimlik numarası, mersis numarası ve fatura adresi, imza sirküleri, firma ünvanının ve yetkililerinin yer aldığı ticaret sicili gazetesi, tescilli marka bulunuyor ise marka tescil belgeleri(zorunlu değil) ve ıslak imzalı İleti Yönetim Sistemi Hizmet Sözleşmesi, imza yetkilisinin adı ve soyadı, doğum tarihi, T:C: kimlik numarası, cep telefonu numarası ve e-posta adresi.
İYS’ ye ekleyeceğimiz izinler için gerekli bilgiler;
-İletişim adresi
-İzin türü (onay/red)
-İzin tarihi
-İletişimm kanalı /arama/mesaj/e-posta)
-İzin kaynağı (01 Mayıs 2015 öncesi mal veya hizmet teminine yönelik işlem sırasında alıcının elektronik iletişim adresini vermesi, ıslak imzalı onay formu, web sitesi vb.)
Bu bilgiler dışında alıcının adı, soyadı, kimlik numarası ve benzeri kişisel veriler İYS tarafından talep edilmez, alınmaz ve saklanmaz. İYS’ ye iletiler tüm veriler yurt içindeki güvenlikli veri merkezlerinde depolanır ve hiçbir şekilde yurt dışına çıkmaz.
Ticari elektronik ileti gönderim onayı üç farklı şekilde alınabilir;
-Fiziksel ortamda ıslak imza ile,
-Elektronik ortamda,
-İleti Yönetim Sistemi aracılığıyla.
İYS’ nin katma değerli hizmetler kapsamında sunacağı çağrı merkezi, kısa mesaj numarası ve kısa link aracılığıyla onay alma servisinden faydalanılabilecektir.
01.09.2020 tarihinden itibaren, hizmet sağlayıcılar İYS üzerinden onayı olmadan alıcılara ticari elektronik iletilerini gönderemeyecektir.
Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’ na (KVKK) göre alıcılar için aydınlatma metni hazırlanıp sunulması ve açık rıza alınması gereklidir. İspat için imza karşılığı alınması daha uygun olacaktır.
Alpertunga Budak
Avukat
Alpertunga Budak Hukuk & Danışmanlık Bürosu
